eenzaam
staat daar
het werkwoord
zijn
zonder
dat er iets is
dat is
daar staat
het zijn
onvervoegd
in tijd
en het is goed zo
–
De ruimte
Is
De veelheid van dingen
De zeldzaamheid van
Stilte
Rust
Er is zoveel te bewegen
Zoveel voorwerpen te onderwerpen
Zoveel is onderwerp van
Het woord
Zijn
—
Vanavond
Me losmaken van
Alle schaamte
In de vrijheid van
Het alleen-zijn
Dat nu begint
–
Begin klein
Zo blijf je
Dicht bij het begin
Weet:
Het aantal beperkingen is
Oneindig
Toon begrip voor
Je beperktheid
Herinner je
Je groei
Groot word je vanzelf
Dood ook
—
overzie ik mijn leven
dan herinner ik mij
een uitspraak van de directeur
van de meao
die een schokkende mededeling deed
over mij
jaren bleef die uitspraak
mij achtervolgen
“Willem heeft geen persoonlijkheid”
nu wil ik graag die uitspraak nuanceren
ik wil er zelfs tegen ageren
in wezen heeft hij gelijk
en in wezen heeft hij geen gelijk
ik ben nooit voor mezelf opgekomen
maar meer voor een meerderheid van stemmen
ik heb de persoonlijkheid van
een democratie
–
hoe klein
het ook is
in betekenis
het betekent
altijd
meer dan niets
dit betekent
mij
deze regel
deze ene regel
schrijverij
gewaarborgd
verzegeld
in woorden
draag ik
dit bewustzijn over
ik rust
deze kamer uit
met rust
wat niet beweegt
beweegt mij ook niet
ik ben stil
met de dingen
stilte
met de dingen
-je hoort de moter
je ziet
de wielen niet gaan
maar oh
hoe ze gaan
als
ze gaan
de auto
hij staat
want hij staat niet
in zijn vooruit
hij staat
in zijn stil
in zijn voornemen
en voorlopig
gebroken wil
—
deze weldadige rust
waarin ik
al wat ik doe
goedkeur
dat
moet
het begin geweest zijn
al
dit niets
dat ik doe
—
ernstig nemen
elk woord
woorden
zoals : fout
een woord
zoals
fout
een zwaargewicht
woord
—
is
is niet
lees niet
het dwarsstreepje
lees
het is als
eigen naam
onderwerp
voorwerp
is
het maakt
een einde aan
het zijn
de materie wordt vervoegd
—
In abstractie
Het pure wit
Van vrede
Niet verder
Scheppen
Zie
Het laten
Op het doek
Niet het doen
Van kleur
Met kleuren
Ik abstraheer
De kleur
Door
Niet te schilderen
—
waarom ik
geen woorden kan vinden
het is de angst
mij te binden
de onwil
de vleesgeworden onwil
mij in de ander te verliezen
mij
ín de verliesbare ander
te verliezen
ik wil me niet binden
want ik kan niet
tegen
mijn verlies
—
Ik schrijf
Ik dicht
Ik haal
De taal waarin ik
Spreek
Onderuit
Want
In deze taal
Wil ik
Enkel
Zijn
Ik dicht
De taal tot punt
Een punt
Die alle massa
Naar
Zich
Toetrekt
—
ik laat
het kleine zien
kijk
dit is
dit is het zijn
van
mijn zijn
dit kleine is
—
ik draag
traagte uit
een tegenwicht
tegen
de snelheid
die mij uiteenrijt
ik beweeg
met
de snelheid van
neutraliteit
het
om- het- even-
wicht
ik vlucht niet
ik neem niet de benen
ik neem
de tijd
—
die nacht
schreef ik
zonder schroom
want het woord
bleef woord
en ik droeg
een kroon
en zat op
een troon
en mijn wil
werd wet
en toen ik
de troon overdroeg
en mijn kroon afzette
bleef ik keizer
het woord bleef woord
de naam de naam
en het vlees bleef
ongezien
ongehoord
—
tin
ik gil
heel dun
ik ijl me
ijllings heen
ergens
beweeg
etherisch als
mijn klank
versmal
mijn gestalte tot
mijn naam
verklein
om afstand te nemen
oneindige ruimte te verkrijgen
—
iemand
die geen woorden
kent
amper woorden
kent
kan die dichten
hoe dicht
staat die
bij het gedicht
het gedicht van
het onwoordelijke
het gedicht
van enkel kracht
—
Woord is er
Object
Een vorm van
Midden
Een tegendogen
Een ondogen
Een vorm van
Doelloosheid
—
hier rusten
zowel pen als wapen
hier vloeit
inkt noch bloed
hier stuit
elk streven op
het besef van
zijn vergeefsheid
hier is het hoogste
het laagst
van al wat er
te bereiken is
hier is elk doel
geen doel
—
in de deining
dein ik mee
zoals ik
in het jouwe jou
het uwe uw
in de deining vol dreiging
valt weinig te ikken
in het overweldigende
jij en u
heb ik amper iets
in te brengen
eraan ontbreekt
dit hierse nu
—
we zijn
tot vorm
gedwongen
de wetten
van mooi en lelijk in
de vorm is
de omweg van
het verlangen om
uit te vloeien
de vastheid
van een kaars
met slechts
één vlam
oh
zo traag smeltend
—
de stilte
als een ondoorwaadbaar
water
de stilte
als
één nacht ijs
niemand durft
de stilte over
al wat we zeggen
worden wij
we kunnen
in elk woord veranderd
met elk woord
vereenzelvigd
—
in deze vrede
is het
vrede
elke oorlog
lost er op
in niets
elk woord is er
bij vergissing
niets wil hier heten
in deze vrede
elke naam is er
onmaakbaar
—
in de dreiging
dreig ik mee
wanstaltig als
hetgeen dat zo hevig beweegt
zo hevig bewogen is
ik neem aan
hoeveelheid deel
tel verder
dan mij
tel zelf
niet mee
druppel
op de top van
de golf
—
ik maak iets
levenloos
iets
dat niet aan
het hart appelleert
ik plaats de woorden
in een dood hoofd
koud van denken
voorwerpig zien
ik plaats een
het
zo is het
onwordend
taal
die blijft staan
die niet aanraakt
ontastbaar
onaantastbaar
—
allereerst
is er
het eigene
het persoonlijke
daarna pas
het lelijke
het mooie
het is kracht
voorbij gestalte
alvorens gestalte
het is
het richtingloze
alvorens richting
het vormeloze
alvorens vorm
—
ik streef niet
naar vorm
maar
naar stromen
de vorm
is enkel
de aanzet tot
beweging
de vorm
is
de vonk
—
gebed
en oproep
tot moord
gedicht
en oproep
tot spel
ik rekruteer
lezers
om
de taaldood te sterven
opdat geen woord meer
compromiteert
—
Enkel
Worden
Als woord
De enige manier
Om
Het worden
Te vangen
—
Het heelal
Zoveel sterren
Zoveel puntjes
Op
Een onzichtbare
I
—
Licht
Gezouten
Opdat het goed
Bewaard
Blijft
Opdat
Het schijnen
Blijft
—
Ik bloed
Mijn vinger heeft een rood oog
Met een sterretje erin
Er staat een ster
Aan een rood firmament
Die ster is de kern
Van alle pijn
Daar voel ik hem
Het diepst
—
De poolster
Het zichtbare puntje
Van
De
Door het duister versluierde
Maanstaart
De maan en de poolster
Ze mogen als eerste
De avonddans
Aan het begin van de avond
Is de balzaal nog leeg
—
Witte rechthoek
Lege rechthoek
Het kader van
De toekomstige woorden
De woordelijke toekomst
De letterlijke toekomst
De toekomst is al
Hier
De toekomst
Is opgehouden met
Te komen
Nu ze
Leesbaar
Toegankelijk is
Is geworden
—
nachtstilte
angstloze tijd
er wordt
niets van mij verwacht
dan slaap
ik hoef
niets waar te maken
want dromen zijn
niet waar
—
schrijven, schrijven
iets
iets over verdriet
iets over woede
iets over machteloosheid
íets over angst
iets over spijt
gaat
schrijven net zo door als
de zee
de zon
de maan
of
blijft alleen
het beschrevene
—
gedachten, muizen
kinderen, helikopers, cv ketels
ze worden aan elkaar gelijk
op het moment
dat ze me wakkerhouden
ze zijn
klaarblijkelijk allen
uiteindelijk allen van
hetzelfde materiaal: geluid
ze vinden elkaar
in de gedeelde haat
tegen mijn slaap
zij zijn
van eenzelfde onbewuste
doelbewustheid
zoals stoffen
welhaast volmaakt samenvallen
in een explosie
—
schaamte
nee ik schaam me niet
waarover moet ik me schamen
waarvoor
ik toon me schaamteloos als vlees
met kleren overdekt
en tot elke daad bereid, in staat
ik ben gaande
als al wat gaande is
nee
ik schaam me niet
ik vind schaamteloos plaats
—
hoe mooi het weer
buiten ook is
nog mooier
zijn de dromen
het zonlicht buiten
maakt de gezichten
van al die mensen
die me haten
zichtbaar
in mijn dromen
kan ik ze doen veranderen
van uitdrukking
in mijn dromen
kan ik van ze dromen
—
wakker zijn
het pure resultaat
van slapeloosheid
geen dromen
door mijn ramen zien
noch
dat wat mij doet dromen
wakker zijn
en zien
dat bomen bomen zijn als mij
wakker zijn en helder
en zonder poëzij
wakker en de vogel doelloos volgen
in zijn vlucht
tot hij uit het zicht verdwijnt
en buiten zicht ergens neerstrijkt
ergens sterft
wakker zijn
en de dingen voor kennisgeving aannnemen
wakker zijn
dood zijn
—
veel woorden
zijn hier niet nodig
veelte
zou de rust verstoren
woorden
juist genoeg om
de rust te bevestigen
aan
dit tijdstip
woorden
juist genoeg
om de rust
blijvend te maken
voldoende
—
van
een grote rust is
dit
van een grote rust
zijn deze woorden, omdat
zij niets beogen
omdat zij zijn van
deze ene orde
worden
en woordend
de woorden
het standbeeld van
het woord
—
,omdat het dit is.
heel even……
voor de duur van
dit…………..
………………..moment
DE tijd zichtbaar maak
(ik vertel niet
hoe laat, maar dat)
je moet je er
aan over
geven,
wil je…….
dit bereiken
stap in de stilte
van deze woorden
en kom naar
het uur, het tijdstip
van deze nacht, dit
schrijven
—
ik kijk
naar het ding
naar zijn neutraalheid
en
even later
straalt
de objectiviteit
van me af
ik ben zakelijk
en zaak van ieder
ik ben zaaks
—
geen schoonheid
schoonheid
brengt tot onrust
vastheid
streven
naar verankeringen
het opheffen van
splitsing
vastheid
een vormloos vast
niet
in onderscheid gegoten
manvrouwloos
dat is het
HET
—
En in 1 keer
Is alles niet meer waar
de onvindbaarheid
van het verlorene
opeens
kan ik
het verlies ontkennen
er is niet verloren
als ik slaap
als ik slaap
is er niets kwijt
is alles er nog steeds
als ik slaap
is het
alsof alles er nog is
alleen
ik niet, ik niet
—
ik kan
dit
ik moet ook
iets
kunnen
ik kan
wit
onfeilbaar gemaakt
zie
hierop terug als
mijn levenswerk
mijn talent
mijn vaardigheid
ik heb het wit
gemaakt
en volmaakt
het wit gelaten
—
wat
laat
de tijd zelf na
wat
laat
het tijdstip zelf
achter
geen indruk
zo lijkt het
want
de tijd
gemeten
heeft geen gewicht
—
ik moet slapen
om alles te hervinden
om niets
verloren te zijn
—
maak ik
wat ik ben
ik ben
de bevestiging van
wat ik ben
het zijn van ik
het ik zijn
het
ik
dat bent / is
—
stoelen
wachten
zo stoelen al
iets doen
zich bijeenhouden als
een verzameling van
krachten
zie daar stoelen
aan het wachten
in het wachtende
zelfs voorbij
hun duur als voorwerp
—
Ik doe
Het
Een voor een
In
De vrijte van
Het doen
Het doent ik
—
ik lig naakt
op bed
ontlakend
warm als het is
wierp ik alles van mij af
ik verlang naar een regen
maar de enige regen
die er is
is
een meteorenregen
ik sta op
schuif het gordijn opzij
opdat ook de kamer naakt is
—
in
de avond
als
ik niet meer nadenk
en moe
de donkere weg
voor me zie
de bus
die het asfalt
beredeneert
—
de portefeuille
ze schaart zich
bij al het verlorene
al waar ik niet naar
ben blijven kijken
—
waar zit mijn onaangename kant?
Links of rechts?
Onder of boven?
Achter of voor?
Ik weet het niet
Ik weet alleen
Dat ik die het liefst versluier
Met een zo algemeen mogelijke gedrag
Alle regels van wellevendheid
Neem ik in acht
Oh, de zwaarte van die onzichtbaarheid
Van dat onzichtbaar houden
Mij gedeisd houden
Ik laat me helemaal niet zien
Ik doe alsof ik ben
In plaats van helemaal te zijn
Wie mij ziet
Die ziet in 1 oogopslag
De getergde blik van de geketende
Het onlevende, onvrij
Met mijn onaangename kant
Dood ik tevens mij
—
Er bestaat geen oordeel
In de ruimte van
Het scheppen
Noch
Bestaat er
Voor de schepper
Werkelijk een naam
Het staat er
Het bevalt
Het bevalt niet
Het staat er
Buiten zijn mooi of lelijk
Mooi of lelijk
Is niet het materiaal
—
Het goedmoedig
Geluid
Van
Een uiterst trage trein
Waaraan je je vol vertrouwen
Overgeeft
Dit is beweging
Weet je
Om in op te gaan
En het duister van
De chaos buiten
Slaat stuk
Op de ruiten
Je ziet
Gewoon
Hoe alles voorbijgaat
Hoe alles
Zijn tijd heeft
—
Ik wil niet voltooien
Ik wil ruimte openlaten
Ruimte overlaten
Voor verder groeien
Af is dood
Groot
Moet voor mij
Altijd
Kleiner dan
Zijn
—
Eigenlijk
Kijk ik niet
Naar mijn gezicht
Maar
Naar
Wat ik heb verricht
Als ik
In de spiegel kijk
—
Het zien is zichtbaar
Gegoten
In gedachtenvormen
Aannames
Systemen
Kijken is een kijksysteem
Blindheid
Is een kijkprobleem
Men kijkt
Het ongeziene
Recht in de ogen
Het onvermogen
Tot zien
Ziend
De uitgeputheid van
Het beeld
—
Wat Heidegger niet schreef
Dit
Zijn de ontbrekende regels
Dit is wat
Hij geschreven
Had
Kunnen
Hebben
Ik zet het woord
“zijn”
Namens hem voort
—
Wat niet af is
En nog moet
Het gedaan
Is nog niet helemaal
Gedaan
—
Dit lichaam voeden
Datgene
Aangeduid als
Ik
De
Ik haat
Ik heb lief
De
Ik
Voor elk werkwoord
Te plaatsen
De
Ik
Die alles kan bedrijven
Die ieder zijn kan
Waarmee
Eenieder zich voorstelt
Deze ik is
Mijn ik
—
Ik leen me niet echt
Voor vriendschap
Vrienden
Zijn nodig
Opdat je niet sterft
Van eenzaamheid
In wezen
Wil ik juist
Parasiteren
Op eenzaamheid
Leven van eenzaamheid
Leven van
Niet-nodig zijn
—
Schrijf
En wees
Tegelijkertijd
De verzwijger van
De woorden
Leer stil te zijn
Meester
Over elk woord
Het woord
Is een indivdu
De woorden
Zijn de massa van
De taal
Elk woord
Is de naam van
Het woord
—
Vrede
Heel de wereld
Nacht
Het gordijn
Van de wereld
Sluiten
Het licht
Van de wereld
Uitdoen
Heel dit leven
Een woest stromen
Naar deze vrede
Dit helder zijn
In de nacht
Als ik ben
Als ik ooit werkelijk iets ben
Dan is dat het zijn
Van deze nacht
—
Gedichten
Voor mezelf
Niet
Om te lezen
Maar
Om te schrijven
Niet om terug te lezen
Wel om vooruit te schrijven
Gedichten
Als mezelf
—
DOOD OVERDRACHTELIJK
Knokken
Het woord
Heeft geen vlees
Of kloten
Het is knoken
Bonk
Ik houd
Het oor aan
Het woord
Het heeft geen hart
Het heeft geen
Midden
Het is koud in
Het woord
Dat ik ooit beschuldigd heb
Van leven
—
Weg
Met veelvoud
Die bedwelmt
Hier
Het karige
Het overzienbare
Hier
De vrede van
De rust
De stilte
Die elk woord
Staande
Houdt
Elk woord
Is wit
Als windstilte
In het evenwicht
Van krachten
—
WAT IK LEERDE VAN LIEFDESPOËZIE
De poëzie
Ze moet niet dienen
Ze moet puur op zichzelf staan
Het gedicht is het isolement van woorden
Daar waar zij zichzelf zijn
Hun onafhankelijkheid tonen
Zij moeten niet willen veroveren
Zij moeten gewoonweg niet willen
Zij moeten keizerlijk onaangedaan blijven
Door de wereld onaangeraakt voortschrijden
Zij hebben vanaf nu
Geen persoonlijk doel of nut
Het zijn slechts sterren
Ter verraadseling, ter vervreemding
De woorden
Als ze ergens toe gaan dienen
Dan verliezen ze hun kracht, hun goddelijkheid
Ik schrijf voor niemand meer
Ik schrijf alleen nog voor de woorden zelf
—
Leer thuis te zijn
Negeer de niets ontziende kracht
Van het worden
Dat in je woedt
Leer thuis te zijn
Om het worden heen
Leer stil te zijn
Laat geen enkel woord
Je meer bewegen
Leer stilte zijn
Laat
De woorden
Staan
—
Op jezelf
Is er geen reageren
Dan is er pas
Een werkelijk zien
Een los zien
Dan is er
Geen uiterlijk dat telt
Dan is vrijheid
De statusloosheid van vrijheid
—
Woorden
Als een dwingend ritme
Mijn woord
Is een alleenheid
Een statisch gebouw
Een kathedraal
Mijn woord
Is het hoge woord
Het hoogste woord
Heeft er
Elk woord
—
ZONDER VERKLARING
er is zo weinig
te begrijpen
als je
alleen maar ziet
wat er is
deze helderheid
van maan
nacht
ster
deze duidelijkheid
—
het regent
in Den Haag
een Haagse vrede
die
van alle tijden is
tussen
de geluiden van
Haagse trams
en Haagse auto’s
door
de brede hoge
Haagse straten
die
van deze wereld zijn
deze Wereld
deze Morgen
—
Ik kan niet echt
Schrijven
Want ik ging niet
Tot het uiterste
Ik ging in
Tot
Het meest dichtbije
Het veiligste
Ik sliep
In
—
VERBLUFFEND
In de nacht
Niet zomaar
Een blaffen
Maar
Een ver
Blaffen
Een eenzaam blaffen
Het enige geluid
Dat er te horen is
Een geluid
Met heel de ruimte
Van het donker
In zich
—
Ik zie
Cesanne niet
Het plafond van
De Sixtijnse Kapel schilderen
Ik zie hem eindeloos kijken
Naar appels
Berglandschappen
Baadsters
Ik zie hem niet zoeken
Naar nieuwe vormen
Ik zie hem zoeken
Naar
De Vorm
—
Ik lees
Ik kijk
Een denken binnen
Een woorden zien
—
wie hier stilstaat
staat ik
te bewogen mijn lijn
omdat ik getekend
het ontcijferen heb
opgegeven
en verraadsel in
het bloeddoolhof
—
ver weg
van wat ik wilde
de dozen
het simpele
zomaar voorwerpen
zomaar naamwoorden
het door- en door-
gewone
niet dat ik er van
opkijk
maar……………..
—
niet dat ik behagen schep
wel dat ik klink
dat ik als woorden
middels deze woorden zichtbaar ben
geen mooie zinnen
niet dat iets behaaglijks schep
ik wil slechts laten zien waar ik ben
niet dat ik iets behaaglijks maak
-een haardvuur bijvoorbeeld-
wel dat ik iets duidelijk maak
zomaar opklaar
dat ik tersloops iets aanwijs:
dat schilderij hangt scheef
zeg zie je die ster
hoor je dat ik spreek
zie je dat ik schrijf
dat ik deze simpele woorden bezig
ik druk gemoedsrust uit
—
Het gedicht
Is het gevang
Van de hartstocht
Binnen de ruimte
Van zeg maar
Zestien regels
Mag ze
Haar gang gaan
Tornen
Aan de noodzaak
Van de rede
Met haar eigen
Redeloosheid kennismaken
Sterven van de honger
Als ze haar meester doodt
—
Half vijf
Half zes
Loze tijdstippen
Waarop
Ieder
Ergens
Anders
Is
Ieder
Weer iets anders
Doet
Moet
Doeten
Moeten
Doetend
—
Ik ga voor rust
De grootsheid van
Vergetelheid
Ik neem alle vormen terug
Om hen te overdenken
Overdekken met mijn slaap
Als as
Ik ga voor rust
Neem wraak op al het ontstaan
Waarin ik niet gekend ben
Niet mee heb mogen gaan
Ik ga voor dood
Dat wat men kent
Daarom moet men treuren
Elke vorm is gemaakt
Om te verscheuren
—
Wij
Samensmeltende
Afstandelijkheden
Zonder invloed van
Het licht bij dag
De havenloze
Zichtbaarheid
De reddeloze
Vergankelijkheid
—
Als ik geen dichter ben
Wat ben ik dan
Een gehoorzaam
Lever van het leven
Een opstandig vrager naar
De reden
Een verdwaalde
Verdwaasd
Tussen zijn oorlog
En de vrede
Als ik geen dichter ben
Wat ben ik dan
Iemand
Die alle poorten van de waanzin opent
Alle levenskracht
Ongehinderd door zich heen laat gaan
Als ik geen dichter was
Zou ik een dier zijn
—
Dichten is
In feite
De feiten
Op muzikale wijze
Uitrationaliseren
Niks hartstocht
Hartstocht
Is een schreeuw
Een kreun
Een kreet
Een doodsteek
Het woord
Is filosofie
—
Wat ik opschrijf
Waar ik mee begin
Nee
Jij niet
Het zichzelf zijn van
De woorden
Die ik laat
Nee
Ik spreek niet
Ik laat een woord
Ik spreek niet
Ik ben
Woorderig
—
Tenslotte
Is kaalheid
Mijn wezen
Uiteindelijk
Ben ik niets
Temidden
Van al wat ik weet
Ik ben mezelf
Naakt en uitgekleed
Ontdaan van de ballast
Van
Al wat ik nog niet weet
Naakt
Als het feit
Dat ik genoeg ben
Als vrede
—